เหล็กโครงสร้าง: เปรียบเทียบเหล็กเอชบีม (H-Beam) และไอบีม (I-Beam) ต่างกันอย่างไร ใช้งานแบบไหนถึงเหมาะ?

ในงานก่อสร้างขนาดใหญ่ เหล็กรูปพรรณที่ได้รับความนิยมคือ "เหล็กเอชบีม (H-Beam)" และ "เหล็กไอบีม (I-Beam)" ซึ่งทั้งสองมีหน้าตัดคล้ายกัน แต่มีความแตกต่างในหลายด้าน บทความนี้จะอธิบายอย่างชัดเจนถึงลักษณะ ข้อดี และแนวทางเลือกใช้งานของแต่ละประเภทให้เข้าใจง่ายที่สุด

เหล็กเอชบีมต่างกับเหล็กไอบีมอย่างไร?

เหล็กเอชบีมและไอบีมต่างกันที่สัดส่วนของปีก (Flange) และแกนกลาง (Web) ซึ่งส่งผลต่อการรับแรงและลักษณะงานที่เหมาะสม โดยทั่วไป:

• H-Beam: ปีกหนาและกว้างใกล้เคียงกับ Web รับแรงได้สมดุล เหมาะกับงานโครงสร้างหนัก
• I-Beam: ปีกบางกว่า Web รับแรงในแนวดิ่งดีเยี่ยม เหมาะกับงานโครงสร้างที่มีพื้นที่จำกัด

หน้าตัดของเหล็ก H-Beam และ I-Beam แตกต่างกันอย่างไร?

หน้าตัดของ H-Beam มีความสมมาตรสูงทั้งแนวนอนและแนวตั้ง ขณะที่ I-Beam จะมี Flange แคบกว่า ทำให้เหมาะกับการวางแนวนอน เช่น เป็นคานกลางอาคาร

ความต่างของปีก (Flange) ระหว่าง H-Beam และ I-Beam

Flange ของ H-Beam จะหนาและกว้างเท่ากันทั้งสองด้าน ทำให้รับแรงกระจายได้ดี ขณะที่ I-Beam มี Flange บางกว่า จึงรับแรงเฉือนในแนวดิ่งได้ดีกว่า

การรับน้ำหนักและแรงกระแทก

H-Beam รับแรงกระแทกได้ดีกว่าโดยเฉพาะในแนวราบและแรงบิด ส่วน I-Beam เหมาะกับการวางเป็นคานรองที่ต้องรับแรงแนวดิ่ง เช่น พื้นชั้นบน

น้ำหนักต่อเมตร

I-Beam มีน้ำหนักต่อเมตรน้อยกว่า H-Beam เนื่องจาก Flange ที่บางกว่า แต่ก็มีผลต่อความสามารถในการรับน้ำหนักด้วย

งานก่อสร้างที่ควรใช้ H-Beam หรือ I-Beam?

ข้อดีและข้อเสียของ H-Beam และ I-Beam

• H-Beam: แข็งแรง รับแรงบิดได้ดี แต่มีน้ำหนักมาก ราคาสูงกว่า
• I-Beam: น้ำหนักเบา เหมาะกับพื้นที่จำกัด แต่รับแรงบิดได้น้อยกว่า

การกระจายน้ำหนักของ H-Beam และ I-Beam

H-Beam กระจายน้ำหนักได้ทั่วทั้งหน้าตัด เหมาะกับโครงสร้างที่มีแรงจากหลายทิศทาง ส่วน I-Beam กระจายแรงได้ดีในแนวดิ่ง เหมาะกับการเป็นคานรับพื้นหรือคานกลาง

สรุป

การเลือกใช้ H-Beam หรือ I-Beam ควรดูจากลักษณะของโครงการ น้ำหนักที่ต้องรองรับ และสภาพแวดล้อม โดย H-Beam เหมาะกับโครงสร้างใหญ่และโหลดสูง ส่วน I-Beam เหมาะกับงานที่ต้องประหยัดพื้นที่และต้องการความยืดหยุ่นในการติดตั้งมากกว่า